Aromalar Endotel Hücre Bozukluğuna Neden Olur İddiası
Çalışma Haziran 2018′de yayınlandı ve aromaların endotel hücre bozukluğuna yol açması ile ilgili. Endotel Hücre Fonksiyon Bozukluğu demek daha doğru olacak. Ben yazıda kısaltma yapmak adına endotel hücre bozukluğuna yol açıyor dedim.
Bu çalışmanın Dünya Gazetesinde nasıl yayınlandığını ve gazetedeki bariz hataları da anlatacağım.
Bu tip çalışmalar birkaç ay sonra genellikle ya ciddi bir eleştiri alıyor ya da çalışmadaki yanlış yöntemler yazarları tarafından sessiz sedasız açıklanıyor ama insanlar bu eleştirileri değil yayınlanmış ham çalışmayı dikkate alıyor.
Normalde bu tip çalışmaları, yayınlandıktan bu kadar kısa süre sonra çevirip siteye eklemem. Çünkü çalışma henüz bu alandaki uzman bilim adamları tarafından incelenmedi, yakından takip ettiğim K. Farsalinos’e twitterden bilgilendirme yaptım (siz de twitterdan onu takip etmek isterseniz @FarsalinosK ekleyin). Cevap geldiğinde yazıya ekleme yaparım.
İlk çalışma
Çalışmanın başlığı: Flavorings in Tobacco Products Induce Endothelial Cell Dysfunction (Tütün Mamullerindeki Aroma Vericiler Endotel Hücre Fonksiyon Bozukluğuna Neden Olur)
Yayınlandığı Dergi: Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology (Dallas)
Yayınlayan Kurum: Amerikan Kalp Derneği
Yayınlandığı Tarih: 14 Haziran 2018 (Makalenin iki versiyonu var, bu yazıda son yayınlanan versiyonunu inceledim)
Çalışmayı pdf olarak indirebilirsiniz, ücretsiz
Yazarlar: Jessica L. Fetterman, Robert M. Weisbrod, Bihua Feng, Reena Bastin, Shawn T. Tuttle, Monica Holbrook, Gregory Baker, Rose Marie Robertson, Daniel J. Conklin, Aruni Bhatnagar, Naomi M. Hamburg
Çalışma Yöntemi
Üç farklı tipte kullanıcılar üzerinde testler yapılmış. Hiç sigara içmeyenler (n=9), mentollü sigara içenler (n=6) ve mentolsüz sigara içenler (n=6).
Kayıtlı tüm katılımcılarda hiçbir risk faktörü (diabetes mellitus, sigara, hipertansiyon, dislipidemi) veya bilinen kardiyovasküler hastalık) olmamasına dikkat edilmiş. Tüm katılımcılar yazılı onay vermiş ve tüm çalışma protokolleri Boston Tıp Merkezi Kurumsal Değerlendirme Kurulu tarafından onaylanmış. Sigara içen katılımcılar en az 21 yıldır sigara içiyormuş.
Katılımcılardan venöz endotel hücreleri taze olarak izole edilmiş. Daha sonra Sigma Aldrich firmasından gıda güvenliğine sahip aromalar alınmış (Sigma’nın aroma ürettiğini bilmiyordum).
Aroma verici bileşikler, termal bozunmaya ilişkin potansiyel zehirliliği test etmek için elektronik sigara tankı cihazları kullanılarak ısıtılmış. Kuartz tüpünden oluşan bir damla borusu fırını, dikey bir konumda yapılandırılmış ve 200°C ± 50°C veya 700°C ± 50 ° C’ye ayarlanmış. Fırının ısıtılmış alanına vanilin, mentol veya öjenoller, damla damla ilave edilerek aroma bileşiğinin hızlıca buharlaşması sağlanmış. Sonra bu buhar (yani aerosol) bir etanol çözeltisi (PBS içinde %55) içinde toplanmak üzere cam aparatı boyunca hareket ettirilmiş.
Termal ürün çözeltilerinin test konsantrasyonları, ısıtmadan ve toplanmadan önce başlangıçta fırına ilave edilen aromanın hacminden belirlenmiş. Aerosol haline getirilmiş aromalara yönelik tüm hücre maruziyeti, etanol araç kontrolü ile karşılaştırılmış
Çalışma Bulguları ve Sonuçlar
Benim anladığım şu, lütfen yazılanları daha iyi yorumlayabilecek varsa aşağıda yorumlasın. Aromaları tek başına saf halde elektronik sigara tankına doldurup 700 derece ısıda, insanlardan aldıkları endotel hücreler üzerine 90 dakika boyunca tutmuşlar ve hücre ölümleri gerçekleşmiş.
Bu çalışmanın verileri, endotelyal hücrelerin, tütün ürünlerinde kullanılan aroma vericilere kısa süreli maruz kalmasının, kardiyovasküler toksisiteye uygun olabilecek endotelyal hücre fenotipi üzerinde olumsuz etkileri olduğunu öne sürmektedir. (fentotip: kalıtımla oluşan dış görünüş). Benim anladığım aromalar kısa süreli olarak endotelyal hücrelerle ilişkiye girdiğinde, kalp hastalıklarıyla ilişkilendirilebilecek hücre bozukluğuna yol açıyor.
Türkçesi: endotel hücrelerin aromaya kısa süreli maruz kalması, endotel hücre görünümünde olumsuz etkilere sahip olabilir ve bu da kalp-damar zehirlenmesine uygun olabilir.
Nasıl Yanlış Haber Yapılır? İşte bir Örnek!
Elektronik sigara hakkında hiçbir şey bilmeyen bilmeyen birisi aşağıdaki haberi okursa sizce elektronik sigara içer mi? Hem çevirisi yanlış (örneğin aroma yerine yerine tatlandırıcı diyecek kadar konudan bihaber bir gazeteci tarafından yazılmış) hem de açıkça yalan diyebileceğim bilgiler var.
Hata 1: Çalışma bir gazetede değil, Dallas merkezli bilimsel bir dergide yayınlanmış, Amerikan Kalp Derneği Inc tarafından yayınlandığı doğru. Derginin adını çalışmanın başlığı olarak yazmış.
Hata 2: Yukarıda da bahsettiğim gibi çalışmada geçen aroma vericiler yerine tatlandırıcılar kelimesini kullanması
Hata 3: Çalışma 70 bin kişi üzerinde falan yapılmamış. Çalışmanın hiçbir yerinde böyle birşey yazmıyor. Sonuç kısmında da görüleceği gibi sigara içmeyen 9 kişi, mentollü sigara içen 6 kişi ve mentollü olmayan sigaralardan içen 6 kişi, toplamda 21 kişi! Şimdi sormak lazım 70 bin kişi nerede, 21 kişi nerede?
Hata 4: Tüm makale, TÜTÜM MAMULLERİNDEKİ AROMALARDAN bahsediyor. Elektronik sigara tankı kullanılmış ama aromalar genel olarak tütün mamüllerinde kullanılan aromalar.
Hata 5: Hiçbir bilimsel çalışma, bu kadar küçük örneklemle elektronik sigara kalp krizine ve felce yol açar demez, bu makalede asla böyle birşey yok. Çalışma yöntemlerini incelerseniz aromaları hücrelere 90 dakika tutup (700 derece civarında) hücre ölümlerini not etmişler. Tabii ki teknik başka ayrıntılar, bakılan başka parametreler var. Onları detaylı anlatacak kadar saha uzmanı değilim. Zaten olsam blogta yazmam sanırım, direkt makalelere bilim adamı sıfatıyla eleştiri yazarım.
Şu kısacık gazete haberinde bu kadar hata! Ayrıca çalışma yayınlanır yayınlanmaz gazetede çıkmış yani daha bilim insanları okumamış bile. Gazete haberini ilk gördüğümde baktığımda çalışmanın sadece 30 küsur görüntülenmesi var. Yazacak fazla bir şeyim yok, yorum sizin.
Endotel Hücre Bozukluğu
Çalışmanın haberini Farsalinos twitter hesabından öğrendim. İki çalışma birbirine o kadar benziyor ki, yine eski sigara tiryakileri yine sorgulanması gereken çalışma yöntemleri.
Yanlış anlaşılmak istemiyorum, aromaların zararlı olduğuna dair en başta kendim sürekli birşeyler yazıp çiziyorum, bu blogta aromalarla ilgili çok fazla uyarı var, çok fazla bilimsel çalışma çevirisi var. Ben sadece biraz daha gerçekçi çalışmalar yapılsın istiyorum ve gazetelerin de insan aklıyla dalga geçen haberler yapmasını istemiyorum.
Bahsedeceğim çalışma ile ilgili gelişmeler E-cigarette flavors and aldehyde emissions: another failure to verify findings from a previous study başlıklı yazıda yer alıyor. Bu çalışmada elektronik sigarada çok ciddi aldehit oluşumu olduğu iddia edilmişti ancak çalışma tekrarlandığında 7000 olarak ilan edilen değer 60 civarında bulundu. Yazarlar kullandıkları likitlerin markalarını açıklamamış falan..
Verdiğim linkte ayrıca bugüne kadar yapılan 32 çalışmadan sadece 4 tanesinin “kuru puf” olmadığını teyit ettiği, diğer çalışmaların ise bilinçli olarak kuru puf koşullarında yapıldığını anlatıyor.
Valla ben demiyorum, kardiyolog doktor bir akademisyen diyor.. Yazı çok uzun olduğu için diğer çalışmanın ayrıntılarına giremeyeceğim.
Lütfen Okuyun
Elektronik sigara zararlı diyenlere cevap olsun diye iki tane yazı yazdım, yazılar uzun, başlarda çok fazla dış link de vardı ve yazı nedense asla arama sonuçlarında görünmüyor. Hiçbir optimizasyonu kabul etmiyor, kesinlikle okunmuyor yazılar. Eğer elektronik sigara ile ilgili ciddi şüpheleriniz varsa bu iki yazıya bakmadan son kararınızı vermeyin. Gerçi şimdi link verip okununca sitem komple banlanır mı onu da bilemedim.
Elektronik sigara zararlı mı diye soranlara cevaplar – 1
Elektronik sigara zararlı mı diye soranlara cevaplar-2
Yorum Gönder
Yazı ile ilgili yorumunuz?