Aromalardaki aldehit tehlikesinin farkında mıyız? Peki aldehit nelerde var, hangi elektronik sigara aromaları aldehit açısından en riskli?
Çalışmada aromalardaki aldehit sıcak puflarda ve çikolata, yaban mersini, kahve ve karpuz aromalı likitlerde açığa çıkmış. Bu yazının sıcak içim sevenleri (DL içim yapanları) ilgilendirdiğini düşünüyorum. Makalenin eleştiri aldığı noktaları da yazının altına ekledim.
Aromalardaki Aldehit Çalışması
Makale Orijinal adı: Flavoring Compounds Dominate Toxic Aldehyde Production during E‑Cigarette Vaping
Yayınlanma Tarihi: 27 Ekim 2016, Amerika
Yazarlar: Andrey Khlystov ve Vera Samburova
Yayınlandığı dergi: Environmental Science and Technology
Tam metni bana maille gönderen @serk isimli forumdaşa teşekkür ederim.
Çalışma Özeti
Elektronik sigaranın artan popülaritesi, özellikle birincil kullanıcılar ve elektronik sigara buharına maruz kalan kişiler açısından advers sağlık etkileri endişeleri doğurmaktadır.
Elektronik sigaralar çok çeşitli aromalar sunmaktadır; bu da, yeni kullanıcıları özellikle de genç olanları çeken ana faktörlerden biridir. Likitlerdeki tatlandırıcı bileşiklerin, elektronik sigara buharının kimyasal bileşimini ve toksisitesini nasıl etkilediği uygulamada bilinmemektedir.
Elektronik sigaralar, geleneksel sigaralara göre daha güvenli alternatif olarak pazarlansa da, buharlama sırasında elektronik sigara buharındaki toksik aldehit oluşumunu gösteren çok az çalışma yapılmıştır.
Şu ana kadar aldehit oluşumu, likitin ana bileşenlerinin (PG ve VG), ısı ile ayrıştırılmasına atfedilmiştir ve aromaların rolü dikkate alınmamıştır.
Bu çalışmada, üç popüler elektronik sigara cihazı kullanarak aromalı ve aromasız likitlerde 12 toksik aldehit ölçülmüştür. Ayrıca, test edilen elektronik sigara markalarında aromalı bileşiklerin ısıyla çözünmesinin, mesleki güvenlik standartlarını aştığı gösterilmiştir.
Çalışmada, aldehit üretiminin, aroma veren bileşiklerin konsantrasyonuna bağlı olduğu ve katlanarak artabileceği de bulunmuştur.
Aromalardaki Aldehit Çalışmasına Giriş
Elektronik sigaralar özellikle gençler arasında gittikçe daha popüler hale gelmektedir. Bunnell ve arkadaşları, daha önce hiç sigara içmemiş ve elektronik sigaraya başlamış gençlerin sayısının üç kattan fazla arttığını bildirmiştir (2011-2013 yılları arasında 79.000 gençten 263.000 gence).
Singh ve ark. ise 2015 yılında lise öğrencilerinin %25,3’ünün düzenli olarak nikotin veren bir cihaz kullandığını ve elektronik sigaranın bunlar arasında en popüler olanı olduğunu buldu (%16).
Elektronik sigaraların gençler arasındaki popülaritesi, elektronik sigara kullanımının bu hızda artışının, gelecekte nikotin bağımlılığına neden olabileceği ve sigaraya geçişi kolaylaştırabileceğine ilişkin kaygıları artırmaktadır (Bu veriler Amerika’ya ait)
Elektronik sigaraların popülaritesinin artma sebebi bu cihazların normal sigaradan çok daha az zararlı olduğu hatta “sağlıklı” olduğu şeklindeki pazarlama ile açıklanabilir. Bu iddialar, atomizer ile “buhar” üretildiği ve buharın da zararsız olduğudur çünkü iddiaya göre buharın büyük bir kısmı, toksik olmayan bileşenlere sahiptir.
Isı Likit Bileşenlerini Bozar
Oysa, elektronik sigaralar bir ısıtma unsuruyla buhar üretir, bu da likit bileşenlerinin bozulmasına yol açar. Termal bozulma gerçekten vardır ve belirli durumlarda aldehit ve başka toksik bileşenlerin oluşmasını sağlar. Likit bileşenlerinin piroliziyle üretilen zehirli bileşikler, elektronik sigara kullanıcılarında gözlenen burun epitel hücrelerindeki bağışıklık ve iltihaplanma yanıtı gen baskılanmasına neden olabilir.
Elektronik sigara likitlerinde nikotin, VG ve PG’ye ek olarak aroma kullanılır. Şu ana kadar sadece iki çalışma, buharlama sırasında aromaların toksik aldehit emisyonlarını göstermiştir.
Bazı Aromalardaki Aldehit
Elektronik sigaranın çalışma sıcaklığı, PG ve VG gibi küçük molekülleri parçalamak için yeterlidir, ancak aromalı bileşiklerin de parçalanması mümkündür.
Pek çok aroma, genellikle doymamış bağlar içeren aldehitlerdir. “Çikolata” aldehidinin (2-metilbutiraldehit) termal bozunumunun formaldehit, akrolein ve diğer aldehitlerin oluşumuna yol açtığı gösterilmiştir.
Aromalar, elektronik sigara emisyonlarında ek bir toksik aldehit kaynağı olabilir. Bu çalışmada, aromalı bileşiklerin formaldehit gibi küçük, zehirli aldehit emisyonlarını etkileyip etkilemediği araştırılmış ve aromalı ve aromasız likitler kullanılarak üretilen buhardaki aldehit konsantrasyonları ölçülmüştür.
Yöntem
Üç adet popüler elektronik sigara cihazı kullanılmış ve 12 aldehit türü ölçülmüş. Likit olarak nbase ve seçilen aromalı hazır likitler kullanılmış. Tüm likitlerin PG/VG oranı, içilirken kullanılan volt değeri sabit tutularak ölçümler yapılmış sadece aroma tipleri farklıymış. Elektronik sigaralar 4 voltta çalıştırılmış. Kuru puf oluşmaması için bu volt değerini seçmişler. elektronik sigara butonuna basınca oluşan buhar başka bir düzeneğe borularla aktarılmış. Aşağıdaki şekildeki üç yönlü vana ve tüm sistem, gaz türlerinin yoğunlaşmasını ve çökmesini önlemek için 40 C ye ısıtılmış. Tüm çekimler 4 sn yapılmış yani butona 4 sn basıp buharı düzeneğe vermişler sonra butonu bırakmışlar. Detayları makalede yer alıyor.
Çikolata ve Karpuz Aromalı Likitlere Dikkat
Aşağıdaki tablolarda çarpıcı sonuçlar var. Gram başına ölçülmüş aldehit oranlarını gösteren Tabloda, özellikle karpuz aromasının yüksek toksik değerleri dikkat çekiyor. Çikolata zaten yukarıda anlatıldı.
Tabloda yüksek değerlere sahip başka aromalar da var ancak Türkiye’de satıldığını duymadım, bu nedenle yazıma eklemiyorum.
Test ölçümlerinin nasıl yapıldığı uzun uzun anlatılmış ancak aromalarla ilgili olarak üreticilerden bilgi alamadıklarını ve likitlerde % kaç aroma olduğunu bilmediklerini, sadece popüler aromalı likitleri denediklerini söylemişler.
Bazen Türkiye’de evyap likitlerdeki aromalardaki aldehit oranının daha ileri düzeye ulaştığını düşünüyorum.
Sıcak Puflarda Aldehit Daha Fazla
Aldehit ölçümlerini ml değil de gram olarak vermek için, her 2 puftan sonra likit tanklarını tartmışlar.
Çalışmada ilginç bir durumdan daha bahsedilmiş. Diğer çalışmalarda ilk pufların dikkate alındığı oysa asıl aldehit üretiminin sıcak puflarda oluştuğu söyleniyor. Bu çalışmadaki değerler 15 puftan sonra ölçülmüş.
Likitleri puflamadan önce ölçtüklerinde hiçbir toksik madde yokken, 4 V’da 15 puftan sonra ölçmeye başladıklarında yüksek oranlarda zehirli aldehit bulmuşlar. Araştırmacı, bu aldehitlerin buharlaşma nedeniyle değil, likit bileşenlerinin bozunması nedeniyle olduğunu düşünüyor.
Başka ilginç bir bulgu, elektronik sigara tipi, coil tipi, aroma markası, pg/vg oranı hepsi sabit tutulmasına rağmen aynı markadan iki likit arasında anlamlı farklılıklar bulunmuş olması, bu nedenle aynı markanın farklı likitlerindeki tek değişken olan aromanın bu zehirli gazlara yol açtığını düşünmüşler.
Nbase'de Toksik Madde Yok
Nbase ölçümlerinde hiçbir toksik madde bulunmazken, aromaları likitlerde, bazı aromalarda sigarayla karşılaştırılabilecek kadar yüksek aldehit oranları saptanmış.Son olarak, Bublegum likitini alıp nbase ile seyrelterek testler yapmışlar. Nbase miktarı arttıkça ölçülen aldehit oranı (formaldehit, asetaldehit, akrolein ve propionaldehid) azalmış.
Araştırmacıya göre aromalı bileşiklerin piroliziyle üretilen aldehitlerin miktarının, tehlikeli derecede büyük olduğunun vurgulanması gerekir.
Aromalardaki Aldehit Çalışmasına Gelen İtiraz
Kardiyolog olan ve elektronik sigara çalışmalarıyla ünlenmeye başlayan Yunanlı Dr Farsalinos, bu çalışmaya cevap vermekte gecikmemiş. Onun eleştirilerini aşağıya özetliyorum:
Son birkaç günde aromalı likit kullanıldığında elektronik sigara buharındaki büyük miktarda aldehit bildiren bir çalışma hakkında çok sayıda e-posta ve mesaj aldım. Çalışma, Çevre Bilimi ve Teknolojisi dergisinde yayınlandı. Yazarlar aromalı olan ve aromalı olmayan likitleri karşılaştırdı. En üst seviyedeki aldehit emisyonları, karpuz yaban mersini ve kahve aromalarında gözlemlendi. Dikkat çekici bir şekilde, aromasız likit yani nbase kullanıldığında hiçbir aldehit emisyonu bulunamadı.
Bu çalışmadaki problem, sonuçların aldehit emisyonları ile ilgili önceki araştırmalara aykırı olmasıdır. Çok sayıda çalışma, aldehitlerin likitlerin ana bileşenlerinin, yani propilen glikol ve gliserolün termal bozunumundan dolayı oluştuğunu göstermiştir. Daha da önemlisi, John Lauterbach, 2015’te yayınlanan bir konferansta, radyoaktif işaretlenmiş PG ve VG’yi içeren likitlerin aerosolünde (buharında) radyoaktif olarak işaretlenmiş aldehitlerin bulunduğunu bildirdi (özet 188). Bu, aldehitlerin en azından bir kısmının, likitlerin nemlendiricilerinin termal bozunumundan dolayı oluştuğunun kesin kanıtıdır.
Yazarların aromalı olmayan likitlerde neden hiçbir aldehit bulmadığını açıklayamıyorum. Aromalı likitlerde bulunan seviyeler son derece yüksekti. Örneğin, 1 mL lik karpuz likiti, o kadar fazla formaldehit üretmiş ki bu likiti içen kişinin 1 paket sigaraya kıyasla 4 kat fazla formaldehite maruz kalacağı iddia ediliyor.
Sonuçların önceki araştırmalarla tutarlı olmadığının yanı sıra, bu çalışmada yanlış gitmiş bazı şeyleri inandırıcı bir şekilde tespit etmenin imkânsız olduğunu da belirtmek isterim. Asla var olmayan “gerekçeler” sağlamaya çalışmıyorum ve yayınlananlar arasında asla “tercihlerim” olmadı. Benim tek amacım, doğru bilgi sahibi olmak ve bilginin lehte veya elektronik sigara konusunda olmasına bakmaksızın bilgi ve anlayışı ilerletmektir.
Bilimin büyüleyici yönlerinden biri, bir çalışmanın bulgularını tekrar bulma ve onaylama veya reddetme yeteneğidir. Bu nedenle aromaların nbase’e kıyasla aldehit emisyonlarına katkıda bulunup kullanmadığını ve aromaların hangi seviyede olması gerektiğine ilişkin zaten bir protokol hazırladığımızı duyurabilirim. Şayet yazar, kullanılan likit markalarını sorduğum mailime cevap verirse aynı likitlerle testler yapmayı da planlıyoruz (makalede likit markaları yazmıyor ve mailime de cevap alamadım). Bu konuyu açıklığa kavuşturacak çalışmamız devam ediyor, yakında sonuçları paylaşacağız. Lütfen sabırlı olun.
———————————-
Aromalarla ilgili yaptığım diğer çeviriler:
Aromalar Endotel Hücre Bozukluğuna Neden Olabilir
Aromasız Likit
.
Yorum Gönder
Yazı ile ilgili yorumunuz?