Hamilelikte esigaranın potansiyel zararlarını öğrenmek istiyorsanız bu konuda yayınlanmış aşağıdaki çalışmayı incelemenizde fayda görüyorum.
Sigara tiryakisi bir kadın, planlı olmayan bir hamilelik yaşadığında bir anda sigarayı bırakamayabilir.
Şahsen ateşli sigara içtiğim dönemde hamile kaldım. Acaba elektronik sigara hamileler için bir çıkış yolu sunabilir mi diye araştırırken hamilelikte esigaranın potansiyel zararlarına ilişkin bir bilimsel yayına rastladım.
Hamilelikte Esigaranın Potansiyel Zararları Çalışması
- Yayının adı: Is There Evidence for Potential Harm of Electronic Cigarette Use in Pregnancy? (Türkçesi: Hamilelikte Elektronik Sigara Kullanımının Potansiyel Zararlarına Ait Kanıtlar Var mı?)
- Yayıncı: National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine – NCBI, Amerika
- Yayınlandığı Tarih: 04 Kasım 2014
- Yazarlar: Melissa A. Suter,, Joan Mastrobattista, Maike Sachs, Kjersti Aagaard
- Linki: Potential Harm of Electronic Cigarette Use in Pregnancy
Giriş
Bu çalışma, hamilelikte esigaranın potansiyel zararlarını ölçmek için temelde nikotinin fetüs üzerindeki etkilerini ölçmek üzere tasarlanmış. Çalışmada “pregnancy” kelimesi kullanıldığı için “hamilelik” kelimesini kullandım. Genellikle bilimsel yayınlarda “gestation” yani “gebelik” kelimesi kullanılır ama bu çalışmanın yazarları, hamilelik kelimesini tercih etmiş.
Bu çalışmayı hamile olduğunu yeni öğrenen ve günde 1 paket ve üzeri sigara içen ve strese girmiş hamileler için yazıyorum.
Bizim Türk doktorları elektronik sigarayı zaten kaaleye almadığı için hatta elektronik sigara yokmuş gibi davrandıkları için, mecburen “tıp eğitimi almamış ve sadece akademik çevirmen olan ben” bu makaleyi özetlemeye çalışacağım.
Hamilelikte Esigara Kullanımı Veri Eksikliği
Gittikçe artan kullanımına rağmen, elektronik sigaraların üreme sağlığı üzerindeki sonuçları hakkında veya fetusa etkilerine dair hiçbir veri bulunmamaktadır. Bu veri eksikliği, klinik, bilimsel ve halk sağlığı açısından ciddi bir boşluktur. Dolayısıyla hamilelikte esigaranın potansiyel zararları konusu aslında pek çok belirsizlik de içeriyor.
Elektronik Sigara Likitinde Neler Var?
Elektronik sigara, içinde ısıtma bobini olan atomizer, ısıtmaya güç veren batarya ve kartuş/tanktan oluşan üç bölümlü bir cihaz. Elektronik sigara likitleri, tütünden elde edilen nikotin içeriyor ama tütünün kendisini içermiyor (Cahn and Siegel, 2011).
Gaz kromatografisi kütle spektrometresi kullanan çalışmalar, elektronik sigaraların ana bileşenlerini nikotin, propilen glikol ve gliserin olarak belirlemiştir. Ayrıca, eser miktarda tütüne has nitrozamin ve dietilen glikol tespit edilmiştir. Bunlardan özellikle nikotin, hamilelikte elektronik sigara kullanımını riskli hale getirmektedir.
Elektronik Sigara Geleneksel Sigaralardan Daha Güvenli Mi?
Tütün sigaralarında 4000’den fazla kimyasalın bulunduğu ve en az 55’inin karsinojen olduğu bilinmektedir. Elektronik sigaralar, şüphesiz, yanıcı tütün sigaralarından daha az sayıda kimyasal içerdiğinden, sigara içmeye daha güvenli bir alternatif olarak görülüyor.
Elektronik sigaranın sigaraya göre daha az kimyasal içerdiği kesindir, ancak burada ortaya çıkan başka bir soru da “elektronik sigaranın pasif içiciliğe neden olup olmadığıdır”
Elektronik Sigarada Pasif İçicilik Çalışmaları
Schober ve arkadaşları, 9 kişinin 2 saat boyunca elektronik sigara içtiği, havalandırma sistemi olan bir odadaki havanın kalitesi üzerine kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi. Havadaki polisiklik aromatik hidrokarbonların %20 oranında arttığını ve havada bulunan alüminyum miktarının 2.4 kat arttığını bulmuşlardır (Schober ve ark. 2014).
Başka iki çalışma da, elektronik sigara içilen ortamda insan sağlığını tehdit edebilecek toksisitelerde artış olmadığını bildirmektedir (McAuley ve ark., 2012; Czogala ve ark., 2014). Bu çalışmalardan birinde (Czogala ve ark., 2014) ortamda nikotin tespit edilmiş ancak bu nikotinin de yanıcı sigaralardan 10 kat daha düşük olduğu bildirilmiştir.
Aslında, pek çok kurum ve şirket, elektronik sigaraların veya emisyonlarının güvenli olduğuna dair kanıt bulunmaması nedeniyle, kendi ortamlarında elektronik sigara kullanımını yasaklamaktadır (Riker ve diğerleri, 2012).
Bir Elektronik Sigara Ne kadar Nikotin Verir?
Tüm elektronik sigaralar eşit şekilde yapılmaz ve farklı ürünler puf başına farklı miktarlarda nikotin sağlar. Bunun nedeni, likitlerin tasarımla değişen miktarlarda nikotin içermesidir. Bazı likitler nikotinsiz satılmakta ve sigara bırakma aracı olarak pazarlanmaktadır
Bir çalışma, otomatik sigara makinesini kullanan 16 farklı elektronik sigara markasının buharındaki nikotin miktarını ölçmüştür. Bir elektronik sigaranın 15 pufundan nikotin düzeylerinin, 0.5 ila 15.4 mg nikotin (Goniewicz ve arkadaşları, 2013a) arasında farklılık gösterdiği bulunmuştur. Konuya karmaşıklık katan, daha deneyimli elektronik sigara kullanıcılarının, puf başına daha fazla nikotin elde edebiliyor olması ve geleneksel sigara kullanıcılarına benzeyen miktarlarda nikotini alıyor olmalarıdır (Grana et al., 2014). Ayrıca elektronik sigaralarda çekiş süresi, normal sigaralardaki çekiş süresinden uzundur (Evans ve Hoffman, 2014).
Elektronik sigaralardan alınan nikotin hakkında detaylı yazımı okuyabilirsiniz.
Nikotin Metabolizması
Solunduğunda nikotin beyne birkaç saniye içinde ulaşabilir (Berridge ve ark., 2010). Tütünün başlıca bağımlılık yapıcı bileşeni olan nikotin, nikotinik asetilkolin reseptörlerine bağlanır. Nikotinik asetilkolin reseptörleri, endojen nörotransmiter asetilkolin tarafından aktive edilen ligand kapılı iyon kanallarıdır ve a ve β alt birimlerinin (α2 ve β2–4) farklı kombinasyonlarından oluşurlar (Dani ve Bertrand, 2007; De Biasi ve Salas, 2008; Gotti ve ark., 2009) (Şek. 1). a7 homomerleri ve a4.2 heteromerleri, beyinde bulunan iki ana nikotinik asetilkolin reseptörü alt tipini temsil etmektedir (Salas ve ark., 2003, 2004).
Hamilelikte Nikotin Maruziyeti
Halen, hamile kadınlarda elektronik sigara kullanımına ilişkin bir veri bulunmamaktadır. Elektronik sigaranın maternal veya fetal sağlık üzerindeki etkilerini bilmiyoruz. Bununla birlikte, hamilelikte nikotin maruziyeti hakkında veriler vardır. Aşağıda, fetüste nikotin maruziyetinin olumsuz etkilerini ortaya koyan hayvan modellerinden elde edilen verileri özetliyoruz.
Hayvan Modelleri: Nikotinin Fetus Üzerindeki Etkilerine Dair Yorumlar
Hayvan modelleri, gebelik boyunca nikotin maruziyetine bağlı olarak çocukta ortaya çıkan nörolojik ve davranışsal değişiklikler hakkında veri sağlamıştır.
Bu model sistemleri, nikotinin özellikle annenin tütün dumanına maruziyetine karşı etkilerini incelememize olanak sağlamaktadır. Bir fare model sistemi kullanılan iki ana nikotin uygulaması vardır; (1) subkutanöz bir ozmotik pompa ile infüzyon ve (2) günlük nikotin enjeksiyonları.
Günlük enjeksiyonlar, nikotin seviyelerinde bir artışa neden olacaktır ve bu da, sigara dozunu çok iyi taklit edebilir ancak hayvanı strese sokar (Mantella et al., 2013).
Ozmotik pompa, kan dolaşımında değişen seviyelerden ziyade, daha kararlı nikotin seviyeleri sağlar, örneğin nikotin bandında olduğu gibi.
Elde edilen sonuçlar, nikotin maruziyetinin gerçekten yavrulara zararlı olduğunu ortaya koymaktadır (Tablo 1)
Tablo 1: Rahimde Nikotine Maruz Kalmanın Çocuklara Etkileri: Hayvan Modellerinden Çıkarımlar
- Bebeğin akciğer yapısında değişiklikler
- Yetişkinlikte astım riskinin artması
- Yetişkinlikte artmış kan basıncı (yüksek tansiyon)
- Artan perivasküler adipoz birikimi (damarlarda yağ birikimi)
- Artan beta hücre apoptozu (hücre ölümü)
- Fetal yavruların ön beyinlerinde artmış dopamin
- Doğum sonrası yavrularda azalmış norepinefrin düzeyleri
- Nikotinik ve dopaminerjik sinyallerde değişiklikler
- Kız çocuklarda yetişkinlikte azalan doğurganlık
- Stres kaynaklı kardiyak defekt riskinde artış
Hamilelikte Nikotinin Çok Jenerasyonlu Etkileri
Hamilelikte ve emzirmede maruz kalınan nikotin yalnızca mevcut bebeği değil, o bebeğin çocuklarına da etki edebiliyor. Bir kadın kız yavrusunu rahimde nikotine maruz bıraktığında, hem kızını hem de torunlarını da nikotine maruz bırakıyor. Bunun nedeni, kız bebeklerde fetal gelişim sırasında gametogenezin ortaya çıkmasıdır (Tilly ve Sinclair, 2013).
Doğum öncesi nikotin uygulaması ile bir sıçan modelini kullanan bir çalışma, sadece mevcut bebeğin çocukluk astımı geliştirmediğini, ayrıca torunların da çocukluk dönemi astımı geliştirdiğini ortaya koydu. Burada torunlar rahimde nikotine maruz kalmamıştı (Rehan ve ark. 2012). Elektronik sigara kullanımının uzunlamasına çalışmaları, yavruların ve torunların benzer şekilde etkilenip etkilenmediğini belirlemek için ideal olacaktır.
Diğer Sigara Bırakma Yöntemleri
Makalenin kalanında nikotin bandı, nikotin sakızı, dumansız tütün gibi yöntemlerin etkinlikleri de tartışılmış. Konum elektronik sigara olduğundan o kısımları çevirmeyeceğim ama özetlemem gerekirse, hamilelikte nikotin içeren herşey bebeğe zarar veriyor.
Light sigara diye bir kavram olmadığından (yani tüm sigaralar aslında aynı nikotini veriyor, zaten light kelimesi de yasaklanmış durumda, sadece delik sayısını azaltıp artırıp nikotin algısını azaltıp artıyorlar, hepsinde hemen hemen aynı nikotin var), sigara içilmesi çok çok kötü bir tercih olur.
Elektronik sigarada nikotini bertaraf etmek mümkün ancak bunun da içimi ne kadar keyifli olur bilinmiyor. Ayrıca gliserin ve PG’nin maksimum dozlarına ilişkin çalışma da yok yani belirsizlikler had safhada.
En iyisi hamileler hiç bir şey içmesin 🙂 Emzirme döneminden sonra ne yaparlarsa yapsınlar; hamilelik ve emzirme döneminde ateşli sigara içilmemesi gerekiyor. Şahsen torunlara da etki ettiğini bilmiyordum. Sigarayı asla bırakamam deyip gizli gizli içen hamileler olduğunu biliyorum. Toplum onlara çok büyük baskı yapıyor, kendileri ve dolayısıyla bebekleri yoğun strese giriyor. Hatta annelikleri sorgulanıyor. Moral bozucu eleştiriler alıyorlar. Böyle kişilere vg-pg karışımına çok az mentol damlatıp nikotinsiz içmelerini önerebilirim. Önce nikotin bağımlılığından kurtulurlar, sonra bunu da bırakırlar. Bebeğe asıl zarar veren nikotin. Hazır likitlerde ve bazı aromalarda nikotin olabilir. Evyap yapmalılar. Nikotinle beraber 4000 zehri almalarından iyidir.
Sigara İçmeye Devam Eden Hamilelerin Durumu – Forumlardan
Kadınlar Kulübü
Kadınlar kulübünde acaba hamileliğinde sigara içen kadınlar var mı diye baktığımda, bu konuda oldukça çok sayıda konu açıldığını ve neredeyse yüzlerce kadının sigara içtiğini gördüm. Çaresizce “bırakamıyorum” diye yardım isteyen kadınlara verilen tepkiler o kadar sert ki. Hayatında hiç sigara içmemiş olanlar veya hamile olduğunu öğrenir öğrenmez sigarayı bırakmış olanlardan kınayıcı, aşağılayıcı, anneliğe küfreden yorumlar yapılmış.
Hele ki hiç sigara içmeyen bir insanın, sigarayı bırakmaya çalışan zaten vicdanen rahat olmayan kadına böyle hakaretler yapması midemi bulandırdı, fazla okuyamadım. Genel kültür seviyemiz her yerde kendini belli ediyor. Hayatında sigara içmediği halde bırakamadığı için yardım isteyen hamileye hakaretler yağdıran, kendini övenler ahlaksızdır, geç köşene otur, hiç sigara içmemişsin konuşma, kapat çeneni, terbiyesiz!
Yurtdışı Forumlar
Elektronik sigara kullanan kadınlar, nikotinsiz yüksek PG ile boğaz vurumu sağlayıp az aromayla karışım yapıp tüm hamileliği boyunca içebiliyor. Kimse de bunu yargılamıyor. Hatta aşağıdaki makaleye göre bunun sakıncası yok ama bu dediğim içim şekli, benim açımdan “olmasa da olur” bir içim şekli. Nikotin yok, doğru dürüst aroma yok, boş buhar. sanırım el alışkanlığı için kullanıyorlar. Bana göre değil. Videodaki kadın 5 aylık hamile, nikotinsiz içiyorum, stres bebeğe daha zararlı falan diyor. Ana haber bülteninde de hamilelerin nikotinsiz elektronik sigaraya geçmesi bir nevi teşvik ediliyor
Tiryaki Hamilelerin Durumu
Hamilelikte kadının strese girmemesi, çok kilo almaması önemli. Nikotin o kadar zararlı ki aslında 1 adet dahi sigara içilmemesi lazım ancak şu da var, hiç sigara içemediği için depresyona giren, ayda 5-6 kilo alıp bebeğin hayatını tehlikeye sokacak kadar kilo alan ve kendini bağımlı hisseden hamileler de var. Bu tip hamilelere doktorları genellikle günde 3 taneye kadar izin veriyor.
Tiryakilerin sorunları sigarayla bitmiyor. Genellikle sigara tiryakileri aynı zamanda kafeine de bağımlı. Dolayısıyla hamilelikte yalnızca sigara değil, çay-kahve tüketimlerini de kontrol etmek zorundalar. Günde 200mg üzerinde kafein önerilmiyor. 1 fincan filtre kahvede 100-150 mg arasında kafein var. Günde 4-5 fincan kahve içen bir kadın hamile kaldığında bunu da yapamayacak.
Amerika’da Hamile Kadınların Sigara İçme Durumları
Bu önemli bir halk sağlığı sorunudur, çünkü gebelik sırasında sigara içilmesi erken doğum, erken membran rüptürü (parçalanması), plasenta abrupsiyonu (ayrılması) ve plasenta previa gibi perinatal ve obstetrik komplikasyonların yanı sıra gelişmekte olan fetusun akciğer fonksiyonlarının bozulma riskini artırmaktadır
Annenin tütün dumanına maruz kalması ve sınırlı fetal büyüme arasındaki ilişki iyi çalışılmıştır. Rahimde tütün maruziyeti daha düşük doğum ağırlıklı bebekler riski ile ilişkilidir.
Elektronik sigaraların ortaya çıkışı, perinatal tıp alanına yeni sorular getiriyor. Gelişmekte olan fetusa elektronik sigara maruziyetinin benzer olumsuz etkileri var mı? Eğer öyleyse, bunlar neler? Elektronik sigaralar şu anda sigara içen hamile kadınlar için “daha iyi” bir alternatif midir? Zarar riskleri normal sigaraya göre önemli ölçüde az mı, farklı mı, yoksa daha mı büyük?
Üreme Çağındaki Gençlerde Elektronik Sigara Tüketimi Artıyor
Forbes’e göre, elektronik sigaraların satışı yılda 1 milyar dolarlık geliri geçmiş durumda. Bu nedenle, hamilelik sırasında elektronik sigara kullanımı çalışmalarını, gelişmekte olan fetüsle ilgili olumsuz etkilerine atfedilebilir riskini belirlemek için perinatal araştırmanın (endüstri destekli araştırmalar dahil) ön plana çıkarılması bir önceliktir. Hem üreme çağındaki kadınlar arasında kullanım yaygınlığının artması hem de hamilelikte e-sigara kullanımı potansiyeli göz önüne alındığında, bu durum çocuk gelişimi için kritik sonuçlar doğuran büyük bir halk sağlığı sorunu haline gelecektir.
Çalışmanın Düşündürdükleri
Hamilelik ve emzirme sırasında nikotinin hiçbir miktarı güvenli görünmemektedir (yani günde 3 mg alsam birşey olmaz diye düşünmeyin, 1 mg nikotin bile zararlı)
Son Sözlerim
Maalesef bu durumdakilere elektronik sigara da tam bir çözüm olamıyor çünkü fetüse yani anne karnındaki bebeğe en çok zarar veren şey nikotin. Belki VG-PG karışımı sek nikotinsiz içilebilir, yurtdışında bu şekilde hamileliğini nikotin almadan geçiren büyük bir kitle var ama böyle bir içim ne kadar keyif verir, tiryakiyi ne kadar tatmin eder, tartışılır.
Yorum Gönder
Yazı ile ilgili yorumunuz?